“Alanya” isminin iki kelimenin birleşiminden oluştuğu düşünülmektedir: “Alaiye” ve “Alaiya”. İsmin tam anlamı, zaman içinde geliştiği ve farklı yorumlar mevcut olduğu için tam olarak net değildir. Bununla birlikte, yaygın olarak kentin coğrafi ve tarihi bağlamıyla bir bağlantısı olduğu anlaşılmaktadır.
Olası bir yoruma göre “Alanya”, “bayrak” veya “sancak” anlamına gelen Arapça “alay” kelimesinden türemiştir. Bu ilişki, şehrin kayalık bir yarımada üzerindeki stratejik konumu ve bir kale ve denizcilik üssü olarak tarihi rolüyle bağlantılıdır.
Bir başka yoruma göre “Alanya”, Türkçe’de “açık alan” ya da “ova” anlamına gelen “alan” kelimesinden türetilmiş ve “ya” ekiyle birleştirilerek bir yer ifade etmektedir. Bu yorum, kentin coğrafi konumunu ve onu çevreleyen geniş kıyı ovalarını vurgulamaktadır.